Annie Klopper : Die vrou agter die bende

Om ‘n storie te kan vertel verg nie veel moeite nie, maar om ‘n storie goed te kan vertel is ‘n kuns en dit blyk dat Annie Klopper hierdie kuns deeglik onder die knie het. Met die uitreiking van Fokofpolisiekar se biografie, Biografie van ‘n Bende, word die storie van een van Suid Afrika se grootste acts op ‘n kleurvol en treffende wyse aan mense blootgestel. Op plekke lees dit soos fiksie en menig ‘n skrywe sal nie skroom om sy/haar arm of been te gee om self met so interessante, meevoerende en boeiende storie vorendag te kom nie.

Die boek gaan nie net aanklank vind by fans van die band nie, maar by enige iemand wat in musiek belangstel of van ‘n goeie storie hou.

Gevra of sy self dit aan die anderkant van ‘n vraagteken sal waag, het sy dadelik ingestem. Lees meer oor wat die skrywer te sê het oor haar nuutste pennevrug wat die mense nog lank aan die praat gaan hou.

1. Het enige iets dramaties verander in die lewe van Annie Klopper vandat Biografie van ‘n Bende uitgereik is?

Dalk nie dramaties nie, maar wel traumaties. Dis nogal traumaties om nie meer besig te wees met hierdie boek nie – dit was ’n projek baie na aan my hart.

2. Wat vir my veral uitgestaan het is dat ek vir baie van die gebeure daar was en dus met die boek kon assosieer. Dink jy die boek dal aanklank vind by ‘n breër gehoor en nie net fans van die band nie en was dit op ‘n spesifieke gehoor gemik?

Ek het dit probeer skryf sodat fans ’n baie intieme blik op Fokofpolisiekar se geskiedenis en loopbaan kan kry, maar ook op ’n manier sodat enige persoon (of hulle al ’n Fokof-liedjie gehoor het aldan nie) dit kan lees as ’n verhaal. Die voordeel in laasgenoemde verband is dat hierdie ouens se storie al die elemente van ’n uiters goeie plot bevat: drama, hoogtepunte, laagtepunte, humor, aksie, liefde, geweld … noem maar op. Self kon ek nie ’n beter plot uitgedink het nie! Die waarheid is inderdaad vreemder as fiksie.

3. ‘n Mens kan uit die biografie aflei dat jy voorheen met die manne van die band bevriend was. Het dit enige effek op die skryf van die boek gehad? Het dit die proses makliker of moeiliker gemaak?

Definitief het dit ’n effek gehad. En ’n meer positiewe as negatiewe een. Ek sê ook sonder skroom dat ek nie my tyd sou mors met die skryf van hierdie boek indien hierdie vyf ouens nie ’n groot effek op my persoonlik gehad het nie. En almal wat dink my vriendskap met die band maak my subjektief en is dus ’n slegte ding, het obviously nog nooit ’n projek soos hierdie moes aanpak nie, want dit sou haas onmoontlik wees indien vriendskap en vertroue nie in die mix was nie. Van die begin af was dit vir my belangrik om met respek te werk te gaan, en omdat hulle my ken en vertrou, het hulle oopgemaak, alles gedeel en geweet ek sal alles in my vermoë doen om daardie inligting akkuraat en met die nodige sensitiwiteit (of andersins met die nodige kragtigheid) weer te gee. As ons nie vriende was nie, sou ek nooit al die inligting uit hulle kon kry of toegang tot die binnekamers van hulle ouerhuise gegun word nie.

4. Van objektief tot subjektief, van onderhoude met mense voer tot onderhoude toestaan. Was dit ‘n vreemde sprong om te gemaak het en watter rol verkies jy?

Dit is natuurlik baie vervullend om te sien hoe mense die boek koop en dis gerusstellend om byna daagliks positiewe terugvoer van lesers te kry. Maar om die boek te skryf was definitief lekkerder as om dit na die tyd op boekrakke in winkels te sien. En ja, aan die begin was dit weird om nou aan die ander kant van die mikrofoon of kamera te wees, maar ten minste respekteer ek nou altyd die onderhoudvoerder.

5. Suid-Afrikaanse musiek beleef oor die afgelope paar jaar ‘n bloeitydperk, met al hoe meer oorspronklike kunstenaars wat na vore tree. Kan dit vergelyk word met enige ander tydperk in musiek geskiedenis?

Toe Fokofpolisiekar op die toneel verskyn, het ek gedink hierdie Afrikaanse punkrock-revolusie is soos toe die Sex Pistols die Britse musiekwêreld op horings geneem het. (Nie dat Fokof se punk dieselfde punk as destyds was nie, ek praat meer van die impak op die plaaslike bedryf.) Maar mense wat in die laat-1980’s daar was toe Voëlvry begin het, het seker weer gedink Johannes Kerkorrel en Koos Kombuis is daardie revolusie. En inderdaad was hulle. Daarteenoor was die Musiek en Liriekbeweging van die laat-1970’s ’n revolusie in sy eie reg, met Afrikaanse “folk” wat ’n belangrike weg vir die toekoms gebaan het. Ek dink as jy kyk na Afrikaanse musiekgeskiedenis is daar dus (tot ’n mate) vergelykbare hoogtepunte, maar niks wat kom by die ekstra spin wat tegnologie, die postmoderne, postapartheid en globale samelewing op die hele besigheid sit nie. Dis nou nie bloot revolusionêr in terme van styl nie, dis eerder soos ’n aar wat gebars het.

Maar die opbloei van kunstenaars die afgelope tyd, het ook sy gevare. Soos KOBUS! sing: “Elke Jan Rap en sy maat het ’n CD op die rak / ons verstik aan al die “treffers” hoe belaglik of hoe swak.”

6. Met so baie bands wat uit die Kaap uit stroom, wie volgens jou moet in die toekoms dopgehou word?

Hulle kan maar lekker stroom, ek soek eerder graag na die meer underground goed soos Thomas Krane uit Durban. En dan is daar die beautiful eerlike klank van Wrestlerish uit Pretoria. ’n Rimpeling op die watervlak het ’n mooier effek as ’n malende stroom. Dis belangrik dat mense nie daardie stroom volg nie en eerder iets uniek en onkonvensioneel doen.

Ander CD’s wat tans by my draai is Willim Welsyn, Bittereinder, Eckard Potgieter (Afrikaans se eie underground Leonard Cohen) en nog steeds Jack Parow se debuutalbum van verlede jaar.

7. Annie Klopper die joernalis, Annie Klopper die skrywer, Annie Klopper die digter, Annie Klopper die redakteur. Is daar een baadjie wat jou beter as die ander pas of is die lyne tussen die verskillende uitlaatmediums so dof dat dit op dieselfde ding neerkom?

Wanneer iemand vir my vra wat ek “doen vir ’n lewe”, is daar altyd ’n rukkie stilte voordat ek die vraag kan beantwoord. Dis nie omdat ek ’n gewyde oomblik wil skep nie, dis ek wat bereken of aan hierdie persoon kan of hoef te verduidelik dat ek dit nie die antwoord in een woord of selfs sin kan opsom nie. Selfs my redakteurskap, wat op my besigheidskaartjie staan, is nie ’n maklik verduidelikbare werk nie. En dan is daar nog al daai ander stuff. (Op bankvorms word my beroep geklassifiseer as “other”.) Ek het nou al besef dat dit eintlik maar alles een baadjie is – ’n baadjie aanmekaar genaai deur woorde.

8. Jy het al in verskeie van jou artikels genoem dat Bellville jou lewe onherroeplik verander het. Indien jou familie nooit na die noordelike voorstede van Kaapstad verhuis het nie en jy jouself op net nog ‘n klein dorpie bevind het, wat dink jy sou jy vandag gedoen het of dink jy dat jy nog steeds by musiek betrokke sou gewees het?

Ek het my ouers se platespeler op die ouderdom van vier gebreek, want ek wou aldag en heeldag plate luister, maar het nie ’n clue gehad hoe om die platespeler te laat werk nie. En op laerskool het ek allerhande ruiltransaksies aangegaan met my skoolmaats om mix tapes van hulle ouer siblings se CD’s te bekom. Die oomblik toe ek Kaap toe trek, was die toegang tot musiek makliker. So dit het definitief ’n groot verskil gemaak om te verhuis, maar ek glo graag dat ek selfs op die klein myndorp sou voortgaan om naarstiglik op die spoor van musiek te bly. Die tyd daar het gelukkig die musiekwêreld baie meer romanties laat lyk en ek kon dit meer waardeer om uiteindelik die kans gegun te word om naby aan ’n lewensaar daarvan te beweeg.

9. Jy het nou jou eie regtelike plek in die Suid-Afrikaanse musiekbedryf. Is daar enige iemand na wie jy nog opkyk en wat jou inspireer, plaaslik of internasionaal?

Ek word daagliks deur iets of iemand anders geïnspireer, en dis nie noodwendig musikante of skrywers nie, maar bloot mense wat daarin slaag om ten spyte van uitdagings hulle volle potensiaal te bereik. Dis mense wat hulle gatte lig en hulle drome volg. En dis mense oral om ons wat dikwels ongesiens uitblink in dit waarin hulle goed is. As daardie persoon boonop onwrikbare lewensvreugde en vrede het, het ek groot respek daarvoor – want dis moeiliker om te verwerf as bekendheid.

10. Met so baie akteurs wat musikante probeer wees en so baie musikante wat hul lyf akteur wil hou, het jy dit al ooit oorweeg om self by ‘n band betrokke te raak?

Kitaar speel of sing is my meditasie, nie my ambisie nie. Omdat ek ook weet hoeveel guts dit verg om soms selfs voor vriende te speel, respekteer ek mense wat op die verhoog klim en hulle harte in note blootlê. Selfs al klink dit dalk vir ons sleg, is dit daardie persoon se passie. Daarom is ek uiters versigtig wanneer ek musiek resenseer en probeer ek altyd van verskeie hoeke na musiek luister.

11. Ongeag die hoeveelheid tyd wat jy spandeer om oor bands en gebeure te skryf, sal jy dit streng as werk klassifiseer of is dit te lekker om werk te wees?

Toe ek ’n student was, was dit ’n belangrike inkomste – wanneer ek wel daarvoor betaal is! Maar dit was nog nooit iets wat ek voltyds gedoen het nie. Omdat ek dit nie voltyds doen nie, is dit moeilik om te klassifiseer as werk. Ek beskou my dagtaak as redakteur by Protea Boekhuis as my (terloops baie lekker) werk en ek is nogal kieskeurig oor watter bands ek deesdae gaan kyk en waaroor ek skryf. Daar is nie slegs min tyd daarvoor nie, maar ek hoef ook nie oor alles te skryf nie, omdat dit nie my werk is nie.

12. Dit is wel bekend dat Biografie van ‘n Bende ’n uitvloeisel van jou M.A. verhandelinge was, maar kan ons soortgelyke uitgawes in die toekoms verwag?

Aangesien ek nou die laaste bietjie sap uit Fokofpolisiekar as onderwerp getap het, kan ek eindelik na nuwe onderwerpe kyk. Ek moes eers die hele storie uit my sisteem kry. Nou is die ooglopende keuse nog ’n musiekbiografie en o my siel daar’s ryke stof, maar ek wil graag ook eksperimenteer met fiksie. Of die twee gaan ontmoet, weet ek nie. Maar as ek al een ding geleer het, is dit om altyd oopoë en op ’n gereedheidsgrondslag te wees, want toe ek in 2004 die eerste keer met Fokofpolisiekar ’n onderhoud gevoer het, sou niemand my kon vertel watter impak daardie ontmoeting uiteindelik sou hê nie.

* Foto's deur Liam Lynch

Africa Burn 2011

Rock out with your **** out

With the car packed I headed off, not knowing where the hell I was going and with a roadmap that predates David Livingstone’s great trek through the African continent I had little hope of reaching my final destination.

Gouda is a two hour drive from Hermanus. On the way you travel through Botrivier, then on to the N2 to Viliersdorp where you flirt with the water’s edge at the Theewaterkloof dam. Then it is off to Worcester and on a traveling alliteration you head into Wolseley. From there on all the major signs points you in the direction of Ceres, but at yet another t-junction you turn left and continue down a winding road, narrowly missing Tulbagh and with the needle of the compass firmly stuck on North West you are nearing your final destination.

A few kilometers outside of Gouda I ran into the first signs of the Rock the River music festival in the form of a colourful banner and an equally colourful placard telling you to slow down.

I am early and there are only three other cars queuing at the gate. After a brief search of my vehicle I get tagged with an orange armband and shown directions to the campsite.

Rock the River is a popular music event, attracting scores of people from all walks of life, that has been held successfully over New Years the last two years. 2011 gives rise to the Eater edition, known as the Easter Beast, of this festival and the organizers are positive that it will attract an equal amount of interest from the rock community. By the Saturday afternoon there were no less than 2000 people attending the festival.

With a line-up as long as some of our dear country’s most beloved politician’s rap sheets and with some of the most prominent acts (Van Coke Kartel, Taxi Violence, 7^th Son, Heroes Wear Red, Obsessie Met Als, PH Fat, We Shall Embrace to name but a few) to grace the stage I knew that it was going to take vast amounts of discipline, which I generally lack, to get everything done that I intended to accomplish this particular weekend.

There is only one way to approach festivals, if not everything in life, and that is with an all or nothing attitude. Go at it as hard as you can. There is no sense in merely leaning against boundaries, leaving slight indentations against their borders when in actual fact you should be constantly trying to break through them. Maybe I have just grown too accustomed to a life of excess and pushing things to the edge that I find this maxim somewhat soothing and that it has added new found meaning to my daily existence.

Besides the entertainment on the main stage, there is also a smaller stage erected a few hundred meters along the Berg River, hidden from general view and revealed slowly only by yellow signs placed at strategic points along the way. This stage is aptly dubbed Exile Island. It was specifically erected for the battle of the bands contest that was to stretch over the course of the Friday and Saturday. Later on the stage and dance area would erupt in full dub step party mode.

There was also a comedy club, for those who preferred to laugh themselves in stitches rather than take on the gesticulating crowd in front of the main stage. Various food and merchandise stalls were also erected at the back of the main stage for those famished and curious souls. There was even an Easter egg hunt on the Saturday.

However, we found ourselves on Exile Island early on the Friday afternoon, waiting for the up and coming bands to start their performances.

The talent was reasonable, with the majority of the acts playing bland renditions of outdated rock tunes or hard “slay all before you” death metal with demonic vocals and raging guitars. Gavin Coetzee was most probably, to my sensitive ears, the only act to show some musical knowledge and authenticity, with his blend of gipsy and blues music.

It is hard to believe that after only seeing one performance certain people can develop an infatuation with somebody, but this is exactly what happened when I stood talking to Gavin after his performance at the bar. Out of nowhere a girl broke in to our conversation and claimed to be his biggest fan. By the looks of it, she wasn’t joking.

We remained at the main stage for the remainder of the day and evening, soaking up the festive atmosphere and enjoying performances by bands such as 7^th Son whom had the crowd on their feet with their reggae showmanship.

As usual, Van Coke Kartel steals the limelight with their usual energetic performance. A few acts follow these legends of the South African music industry, but none of them are able to capture the crowd’s attention as flawlessly as VCK.

It is getting late and the beer that has been flowing since midday is starting to have an impact on the majority of people still awake. People are wandering aimlessly around suffering through drunken instance after drunken instance, looking for something more to do and finding little in the form of entertainment. The music at Exile Island however is still paying non-stop, a pulsating musical throb from the darkness. I decide against what seemed like a long and excruciating walk to the island fortress, rather opting to head in the general direction where I think we left our tent and hoping that I would find some much needed rest.

I awoke in my car early the next morning, unbelievably stiff from an uncomfortable sleeping arrangement and battling with a severe headache. I was not the only one to have accomplished this feat it seemed as I saw my neighbors crawling from their slumber and clawing at reality through a similar fatal hangover. They grumbled slightly, the only signs that they were alive and with inhuman guttural growling cursed into the cold morning air.

I found my friends still sleeping in a similar state of decay and it soon dawned on me that the inevitable question of “What happened last night?” wasn’t even worth asking. Peering through the wreckage of that specific hangover then I had little hope of seeing through the day, but remembering my mantra from the previous day of going at things hard, we set off to the main stage once more. Chaos of the sun is on and serving up a healthy dose of in your face, balls to the wall music. Their set closes with the vocalist/ lead guitarist in full hillbilly attire of dungarees and straw hat, screaming into the microphone “if you want, I’ll kick your f@*^king head in” over and over again to an ever increasing amount of people in front of the stage.

We searched for some shade in order to escape from the sweltering heat that consumed the festival. We found some at the edge of the river and made ourselves comfortable in the cool atmosphere for what was going to be an all day stay amongst the brush.

Day gradually turned into night as an endless procession of artist made their way on to the main stage to entertain the crowd on the open grass expanses. There was something missing though as I could see numerous bored faces, some even looking as though they would pack their bags immediately and head back home. The artist on stage displayed a similar notion. It was understandable. On more than one occasion the sound would vanish, as if magically into thin air and the act on stage would be left standing miming into a mute microphone. The problem was solved to a degree and Taxi Violence ploughed through the rest of their set with less energy than I am used to seeing from them. PH Fat was the last of the big acts on stage and caused a minor resurgence amongst the people. We left and headed for Exile Island where it was time to experiment with our lives in the midst of the dubstep crowd.

Already from a distance one could feel the hypnotic rhythm reaching for you and trying to pull you into the heart of the madness.

This must be close to the sound made by two universes colliding and recorded by an advanced sound medium which portrays reality through digital interface. It is the most vicious, dramatically insane onslaught of sounds ever to enter my consciousness. I am at once absorbed by the insanity and subsequently start diving head first into the thick bass beats and plethora of computerized sounds. I dance with abandonment, my body writhing with previously unknown content, until I am exhausted and soaked with sweat. Defeated and unable to continue I retreat to the outskirts of the mob of dancing people. The music continues unabated. Not once stopping to consider my now deprived state of body and mind.

I gather my two friends, my partners in crime that are equally exhausted, and once more we head off into the night, searching, continuously searching for that next trigger that will pollute our senses and leave us dancing in the wake of hypperreality.

We find it in the form of a desolate road that ran all the way up to the edge of the dark horizon. Anything, if not everything seems like a good idea at two in the morning and we set off on our quest to find the heart of Gouda. We laugh as we stumble through the dust and at times stop to admire the progress we had made. Eventually after what felt like hours and the music now just a faint murmur in the distance, we come across some buildings, dark and lifeless. Could this be Gouda the lost city of our minds? Could we have succeeded in our quest so easily?

But it was not to be as the buildings grew in stature and personality and turned out to be nothing more than a cow shed and horse stable.

Disappointed we decided to walk back to the campsite. It was at this exact moment that my friend decided it would be a terrific idea to bombard the cow shed with random objects. Amongst a clatter of stones on the tin roof, we now ran towards the beaming lights in the distance. We reached safety out of breath and legs burning. It was time it seemed to call it a night.

In the tent there was no sleep to be found only endless restless hours of rolling around and trying to escape the exhaustion. At dawn I had still not managed to catch any one of the forty winks that people always go on about.

The Sunday morning my feelings of the previous night were reflected by a vast majority of people muttering under their breathes that they want to go home. I ran into the festival manager on my to the shower which in this case was a simple tap on the edge of the campsite. He explained that due to an empty generator, not enough sound was supplied to the main stage. It made sense then in hindsight that a guitar or vocals would then just cut out and cause great frustration amongst fans and artist alike.

With that tit bit of information in my back pocket it was time to head back.

The drive home turned into a four hour long excursion, crawling across now familiar territory and stopping at regular intervals to make sure I was not being followed, by whom I am not entirely sure, but anything suddenly seemed plausible.

It is exactly for this reason that I have fallen in love with festivals. In the aftermath of such fun filled weekends, the return to your daily life becomes slightly more bearable. You have gained experiences and friends, you have stories to tell that to ordinary people sound like fantasy and then you haven’t even tried to tell them about the really weird things that happened. It is this fictional detachment from the rest of the world for a couple of days that gives one the sense that there is more to what we see en feel on a daily basis. It is with this notion of anything being possible that I advance towards the great bash being held at the end of the year. I just hope that someone will at least remember to fill the generators before the event starts…

Dit Raka dan nou lekker

Die naweek van 1-3 April is al vir drie weke van te vore met rooi pen in my dagboek afgemerk. Dit is immers die koms van Raka, ‘n ligte luim musiek fees wat net buite Swellendam gehou word op die Kam’Bati kampterrein, letterlik ‘n klipgooi van die Breederivier af.

My tasse is al die Donderdagaand gepak en Vrydag, begeesterd van opgewondenheid, durf ek die langpad aan. Vir ‘n fees wat al ‘n paar jaar aan die gang is, is die publisiteitsveldtog nie oordonderend nie en ek moes eers ‘n draai in Swellendam self maak voor ek presiese aanduidings kry na waar ek moet wees. Dit gee ek toe aan swak beplanning van my kant af en ‘n fees wat ‘n sekere intieme atmosfeer wil behou.

Daar aangekom vind ek ‘n plot teen die rivier. Langsaan sit ‘n “ou oom” diep in gedagte en kitaar speel.

Ek is vroeg en daar is nog nie veel om te doen nie. Ek loop maar rond en kyk hoe die mense haastig die stage gereed kry vir die groot geleentheid. Bertie van Zinkplaat, wat blyk om een van die organiseerders te wees (wat hy tot sy groot frustrasie telkemale aan my moes verduidelik) groet ewe vriendelik toe ek in die koelte by die bar gaan sit.

Skuins agter die stage is ‘n massiewe Raka monument van hout opgerig, kompleet met rooi oë wat helder in die nag sou skyn en deur die loop van die naweek ons met demoniese genot sou dophou.

Laat middag skop die musiek af met ‘n paar belowende acts in onder meer Margaret’s Daughter en Youth. Later die aand is ook Louwtjie Rothman, Ramblin Bones, Dane Taylor en Third World Spectator, wat sekerlik te hoogte punt van die aand was, ook op die verhoog.

Die mainstage sluit af en toe is dit bar toe waar ‘n klein, maar gesellige verhoog opgerig is vir die wat nog kans sien om hul talent voor ‘n oop mikrofoon te kom neerlê. Die meeste van die bekendes sit of staan tussen die res van die crowd en lyk heel gemkalik tussen die res van die oproerige en opgewonde proletedom. ‘n Sekere intiemiteit heers wat mens nie by ander feeste raakloop nie.

Die Satedagoggend na ‘n lange geworstel met ‘n kopseer wil ek my vriend aan die “ou oom” gaan voorstel. Met kitaar in hand loop ons oor en maak ons tuis op die sagte grond. Wonder bo wonder draai dit toe uit dat die “ou oom” die legendaries Tony Cox is. Ons sou later die aand harder as enige iemand skree toe hy op die verhoog is.

Deurlopend is daar kunstenaars op die stage en vir die wat nie besig was om krieket op TV te kyk, golfballe in die rivier in te slaan of nog besig was om te ontwaak nie was dit ‘n goeie verskoning om in die son te sit en kuier.

Die musiek is uiteenlopend. Van Willem Welsyn tot Voortvlugtend, van Jason Tamba tot Gary Thomas. Daar was beslis genoeg om van te kies en te keur.

The Pretty Blue Guns (wat besig is om groot opgang te maak in die Kaap), Foto na dans en No One’s Arc is die drie headliners. Elkeen lewer ‘n betowerende akoestiese rendisie van hulle repertoires wat mens nie net tot die verhoog geboei het nie, maar weer laat glo het dat daar wel nog goeie musiek skuil agter die skerm van kommersiële vermurwing.

Die laaste dag se line-up was seker van die beste. Met die Blues Broers, Albert Frost en Basson Laubscher wat die nou uigedunde gehoor met die een na die ander oorspronklike tune peper. Wilde kitaar solos, root blues en rou elektriese klanke wat rippels oor selfs die rivier stuur, kenmerk die laaste dag. Toe die laaste note speel is dit tyd om huis toe te gaan.

Terwyl ons oppak en praat oor die naweek se gebeure vang my oog ‘n beweging op die oorkantste oewer. Te veel goeie wyn en te min slap het rampspoedige gevolge op mens se denkproses. Kan dit regtig Raka die mens dier wees daar oorkant tussen die bosse of is dit net ‘n weerkaatsing van myself? Ek weet nie, maar ek sal beslis volgende jaar probeer uitvind.

Gypsy Bloudruk

Singer song writer, Gavin Coetzee, stap nou al ‘n lang pad met sy kitaar in die hand en is stadig maar seker besig om vir homself ‘n toekoms oop te kloof, een noot op ‘n slag.
.

 
Vir die beskeie boorling van Kaapstad, deesdae Houtbaai, was musiek nog altyd deel van sy lewe en hoop hy om dit nog ‘n groter deel daarvan te maak. Hy praat graag oor die jaarlikse road trips wat hy saam met sy familie mee gemaak het en waar hy al op ‘n jong ouderdom blootstelling gekry het aan bands soos The Beatles, Lindesfarne, Eric Clapton en Bob Dylan. Dit is dan ook nie moeilik om twee en twee bymekaar te sit nie, en ‘n mens kom vinnig agter juis waarom sy musiek deurweek is met ‘n eerlike opregte intensiteit en kwaliteit.

Luister mens na Gavin is dit maklik om aftelei dat musiek meer is as net die bloot ooglopende komposisie van klanke. Dit is ‘n ervaring, ‘n manier om te escape, om kreatief te wees sonder grense. In kort is dit ‘n leefstyl. Alles dien vir hom as inspirasie en niks is te klein om in mens se alledaagse lewe te infuse nie.

Sy influences strek oor verskeie genres. Bo en behalwe die bogenoemde paar bands is daar ook nou die onlangse ontdekking van ouens soos Django Reinhardt en verskeie Balkan musikante.

In sy eie woorde beskryf hy sy musiek as ‘n mengelmoes van Blues, Gypsy Jazz, Folk en Reggae. Dit is omtrent ‘n mond vol, maar in tye waar genres swaar onder komplekse klassifikasies deurloop, is hierdie een dan ook ‘n gepaste titel.

Van sy nuwe tracks is so aansteeklik dat ek al by tye gewonder het of my Discovery Card kroniese toestande dek. Die liedjies bly in jou kop maal en nie soos daai eks wat jou ‘n jaar terug gelos het nie. Dit laat ‘n soet nostalgiese nasmaak.

Gavin se musiek, veral sy akoestiese liedjies, het die vermoë om die avonturier en toeris in enige iemand te ontlok en mens sal moet keer om nie sommer in jou kar te klim nadat jy na sy musiek geluister het nie. Pak gerus van sy musiek in die volgende keer wat jy die langpad aandurf. Jy mag hom dalk net êrens langs die pad nodig kry.

Maar los vir eers daai karavaan by die huis en die gedagte om koers te kies in enige rigting. Jy mag dalk net iets mis as jy weg is. Gaan woon eerder een van Gavin se shows by.

Met sy Tanglewood kitaar het hy al menige show in en rondom Kaapstad aangedurf. Man alleen of deesdae met die hulp van twee goeie vriende wat hom back op dromme en baskitaar. Hulle slyp juis nou aan ‘n paar nuwe tunes wat hulle binnekort in Kaapstad se verskeie klubs en ander venues wil uit basuin. Gavin het ook onlangs draai in Durban gemaak om daar in die tropiese klimaat met sy talente te woeker.

‘n Vollengte album, Ideas Adrift Again, is op sy webwerf (www.gavincoetzee.com) beskikbaar, maar moenie jou gedagtes te ver laat wandel nie. Die man het beslis iets om te sê. Tussen die blues riffs en warm akoestiese klanke is daar ‘n deurlopende tema van vryheid wat nie deur sosiale omstandighede, norme of klassifikasies kan en mag onderdruk word nie. Moet egter nie ‘n tie dyed hemp oor sy kop trek en hom as ‘n hippie af maak nie. Daarvoor is sy musiek te deurdag en meesterlik aan mekaar geslaan.

Vryheid in vandag se dag is vir hom tog belangrik. Juis hier oor verkies hy om sy eie musiek op te neem. Hy beskou die recordings as ‘n bietjie rou, bietjie rough around the edges, maar is van mening dat dit die neiging in die mark geraak het om weg te beweeg van die groter record labels af en om dinge self te doen. En as musiek vir mens so belangrik is soos wat hy dit ag, is dit seker nodig om beheer daaroor te hou en om ‘n onafhanklike paadjie, wat jou by tye na aan die afgrond lei, te stap.

Vir ‘n een man produksie is die gehalte fantasties en die cd is goed afgerond. Die man se talente strek dus verder as net die run of the mill artist wat van ander mense afhanklik is om hom goed te laat klink. Hy doen dit sommer op sy eie en met oortuiging.

Soos dit goeie musiek betaam is dit al vanuit verskeie oorde raakgesien en het nie ongesiens onder die radar deur geglip nie. Sy musiek is al onder meer gebruik vir ‘n BBC dokumentêr, Cooked in Africa, en ‘n kortfilm met die titel A Fortunate Soldier. Hy hoop om eendag alleenlik op musiek te fokus en so tussen deur nog aan musiek videos te timmer.

Alhoewel Gavin self deur ‘n menigte aantal bands ge-influence is, kan en mag hy maar as inspirasie dien vir die volgende blink oog generasie wat binnekort aan die deur van roem kan klop.

Hoe lank sy musiek nog vir die groter meerderheid van ons doodgewone Suid Afrikaners versteek gaan word is net ‘n kwessie van ons eie vermoë om ware talent raak te sien in ‘n tyd waar middelmatigheid te maklik ‘n voorwaarde vir sukses geword het.

Hier het ons nie te doen met net nog ‘n Cash Crusader guitar junkie wat vir een musiek les gegaan het en nou dink hy is famous nie. Nee, hier het ons met iets heeltemal anders te doen. Hier het ons te doen met iemand wat deeglik bewus is van sy talente en dit nie op ‘n onbaatsugtige manier probeer uitbyt nie, maar eerder dit met ‘n passie uitlewe.

Een ding is verseker, Gavin Coetzee is hier om te bly. Gavin Coetzee is deel van die toekoms.

Ideas Adrift Again by Gavin Coetzee

'n Rockabily Warrelwind

 ‘n Goeie band is soos ‘n tattoo. Dit maak nie saak hoe hard jou ma skree, wat jou vriende daarvan sê of wat jy doen nie, as hulle eers onder jou vel ingekruip het is hulle daar om te bly.

Ek is by ‘n onlagse show, by die Assembly in Kaapsad, weereens gekonfronteer met ‘n band wat ‘n permanente prentjie in my geheue in ge-ets het.  Hulle naam, Them Tornados.

Daar was geen hoop regtig op ‘n ander uitkoms nie, want probeer jy gerus om van die prentjie ontslae te raak.

Die guitarist/vocalist (Ian Arrow) is ‘n tenger man met ‘s skewe leer hoed op sy kop, tog het hy die teenwoordigheid van tien. Die bass word aangevoer deur ‘n ou (Simon Perry) in ‘n wit frokkie wat konstant en sonder ophou aan sy double bass peuter. En die drummer (Matt Ferguson), ‘n reus van ‘n man, staan (ja staan) in die middle van die stage met ‘n skotse kilt en lyk of hy op enige oomblik of hy ‘n gat in sy snare gaan slaan.

My eerste ervaring van die band was in 2004, toe Mercury Live nog die monopoly van rock musiek in die Kaap besit het en hulle gigs aangebied het onder die naam van White Horse Sessions. Behalwe vir die whiskey wat gevloei het was mense ook bloot gestel aan bands soos Son of a Thousand Blues, 7^th Son en The Tornados.

 Intussen het hulle ‘n nuwe lid, Simon  (wat double bass speel), by gekry en nog ‘n letter uit die alfabet gesteel om  ‘n ‘nuwe’ band Them Tornados te vorm. Gelukkig het die musiek nie verander nie, met energieke kitaar riffs, polsende tog eenvoudige drom ritmes en veeleisende ‘slap bass’ lyne wat kenmerkend van hulle is.

Meeste mense sal frons indien jy per ongeluk die term rockabilly in enige gesprek laat val, maar ‘n nuwe styl is dit beslis nie. Pioniers soos Elvis Presley en Carl Perkins het al vroeg ind die jare 50’s help geboorte gee aan die genre. Tog na bykans 60 jaar bly die eenvoudige vorm van rock nog hoogs aansteeklik en vind dit nogsteeds aanklank by vandag se jonger crowds.

Toe ek die band ‘n week na die gig kontak stem hulle gretig in om meer te praat oor hulle musiek en hulself. En dit is toe hoe ons een Sondag by die onlangse Tattoo Convention, by die V&A Waterfront bymekaar gekom het.

Die band lyk glad nie uit plek uit tussen die hordes mense met hulle ingekleurde lywe nie en die meisie wat aan ‘n anker vanuit die dak swaai nie. Hulle het immers die Vrydagaand die byeenkoms geopen en hulle hoof borg het ook ‘n uitstalling hier gehad.

Hulle is rustige ouens, face to face, maar daar skuil iets diepers, meer insigewends in hulle ook. Ek stik amper aan my bier toe ek hoor dat twee van die lede al in die veertigs is. Nie laat dit my opinie van hulle verander het nie.

Dat dit moeilik is om ‘n bestaan net uit musiek te maak kom aan die lig toe die ouens my in kennis stel dat elkeen nog in besit is van ‘n day job. Ian doen klank vir films en televisie, Simon is mede eienaar van ‘n restaurant en Matt werk nog vir die council.

Waar kry hulle dan die tyd om te oefen? Hulle frons eers en dan smile hulle. Oefen is iets wat hulle liefs probeer vermy. Hulle wil nie te rehearsed voorkom nie en dit laat inelkgeval vir meer ruimte om te improvise op die stage.

Them Tornados het ‘n soortgelyke benadering tot hulle live shows en elke vertoning is ‘n eerlike refleksie van die groep se mood op daardie oomblik. Hulle is afhanklik van mekaar en interaksie met die gehoor om elke gig ‘n eensoortige belewenis te maak en beplan glad nie ‘n optrede voor af nie. Ook maar goed so.

Hulle het Kaapstad al stukkend gegig en het juis uitgesien na ‘n show wat op die dak van die Daddy Long Legs Hotel sou plaasvind. In mart beplan hulle ‘n trip na Durban toe en hoop om die mense daar ook aan die dans te kry.

Al is die band nou jare aan die gang word hulle nogsteeds as ‘n underground act beskou en dit is ‘n jammerte dat hulle musiek nie meer ore bereik nie.

Daar is deesdae ‘n toenemende gewildheid vir groot byeenkomste en met Suid Afrika wat vinnig besig is om ‘n  fees kultuur te kweek (dink maar aan Oppi Koppie, Ramfest, Splashy Fen, Thornfest om maar net ‘n paar te noem), is dit besonder moeilik om te begryp waarom ‘n band soos Them Tornados nie op meer van die feeste se line-ups verskyn nie.

Naweek ‘get togethers’ is nie net daar om musiek op ‘n groot skaal vir mense te bring nie, maar dit is iets meer. Dit is ‘n belewenis. Goeie tye en herrinerringe word hier gekweek, met die klem op goeie tye. Waarom dan ‘n band uitlaat wat nie net hulle musiek op dieselfde manier benader nie, maar ook sorg vir groot joligheid wanneer hulle op die stage is?

Ian skud sy kop. “Hulle speel dit safe. Gaan vir die groot menere wat die crowds trek en moenie bother met die klein ou vissies nie.”

Maar dit beteken glad nie dat hulle nie deel wil wees van die gereelde spektakel nie. Inteendeel dit sal vir hulle moerse exciting wees om deel te wees van iets so groots, maar dit is ongelukkig nie in hulle hande nie.

“Musiek sal ons bly maak. Ek speel al kitaar al vandat ek 8 is”, sê Ian aan die einde van die gesprek. Ek glimlag en is bly om te sien dat niks hulle gaan onder kry nie.

Ek mik vir die deur. Erens in ‘n donker hoek hoor ek die skril gedreun van ‘n tattoo masjientjie wat ‘n permanente herrinnering op iemand se lyf forseer. Ek gaan huis toe, sonder ‘n merk op my liggaam, maar met iets meer, ‘n kleurvolle letsel op my siel, want weereens is dit aan my bewys dat musiek ‘n permanente indruk op jou laat. 

Deur Conrad Basson

Fotos deur Gavin Coetzee

Wild Tussen Die Heuwels

Ek jaag, want ek is haastig, maar die Vrydag middag verkeer doen sy bes om my so laat as moontlik te maak. Ek kry amper ‘n hartaanval toe ‘n trok voor my op Sir Louwry’s pas in swaai en mik na ‘n beroerte toe ek die soveelste rooi robot naby Tygervallei vang. Daar is sekerlik êrens in die nabye toekoms reeds ‘n hof datum vir my uit gesit soos wat ek die een pad reël na die ander verbreek. Die rede dat ek so haastig is? Die Heuwels fantasties stel hul nuwe CD by D’Aria in Durbanville bekend.

Te danke aan ‘n goeie vriendin, wat dit ongelukkig nie kon maak nie, het ek kaartjies gekry om hierdie spog geleentheid by te woon en dit nogals as gas van die radio stasie waar sy werk. Dit is nie ‘n geleentheid wat aldag oor jou pad kom nie. Ek maak dit gelukkig betyds en spring in ‘n stofwolk wat om die kar borrel uit om my so gou as moontlik by die vinnig groeiende massa aan te sluit.

By die hek wag daar drie jong dames op my. Hulle lyk skepties toe ek aankondig dat ek op die gaste lys is en teleurgesteld toe hulle uiteindelik my naam tussen die ander kry. My grap oor of hulle nie weet wie ek is nie vlieg hoog bo hul koppe verby en verdwyn saam met die son op die verste horison. Een begin onder die tafel grawe en ek hou my gereed vir wat sy mag uit ruk. Tot my verbasing stop sy ‘n CD in my hand. Ek glimlag en keer weer haastig terug na my kar, daar is immers nog ‘n paar minute oor voor die eerste show begin.

Ek vou die groen omslag met die goue embleem oop. Binne in is sketse van die ouens en hul dankbetuigings. Die lirieke vir elke song verskyn ook binne wat my bly maak, want daar is sekerlik niks so frustrerends wanneer kunstenaars ‘n ‘boekie’ bygee wat so dun is dat mens nie eers ‘n ordentlike sigaret daarmee sou kon rol nie. Ek het net deur die eerste song, Wilder as die Wildtuin gewerk toe die eerste band op kom.

Die stage, kompleet met ‘n massiewe big screen wat deurlopend musiek videos vanaf MK wys, is teen die rug van ‘n wyn kelder opgerig en onder op die groot oopte staan, sit of lê mense in die koel lug.

Die Tuin Dwergies sorg vir ‘n energieke oplewing, met die voorman, wat soos ‘n jong Anthony Kiedes lyk, bonsend op die verhoog. Die meerderheid van die mense sit steeds op komberse en kyk luierig na die show. Die klank is verbasend goed en dit is mooi skoon. Hier en daar kruip daar ‘n ‘take it away’ solo in en die kopstamp kinders gaan bos. ‘n Paar kry amper die floutes toe Pierre Greeff op die stage op kom vir die laaste liedjie.

Die Tuin Dwergies bedank die mense en dan verdwyn hulle van die stage af, waarheen weet ek nie.

Ek, en my vriend wat intussen by my aangesluit het, probeer die tyd met die hulp van ‘n bottel wyn omkry terwyl ons wag vir die volgende vertoning om te begin en terwyl ‘n paar tegnikuste die stage regkry. Ons let op dat daar ‘n paar ligte aan die stage hang wat soos jellievisse lyk terwyl ons na Incubus, Sytem of a Down en meer luister wat oor die luidsprekers dreun. Dan is daar stilte en die groot oomblik waarvoor almal gewag het, het uiteindelik aangebreek.

Ek mik vir die voorkant van die stage, enige volharde musiek geesdriftige se gunsteling plek, soos ‘n tennis speler se Wimbeldon of ‘n mode ikoon se Parys. Maar ek sukkel om deur die klipharde muur van tiener obsessie te breek. ‘n Gillende meisie of seun is ‘n vreesaanjaende gedierte wanneer hulle favourite band op die verhoog is.

Ek bly staan waar ek is, die veiliger opsie, en na ‘n tyd begin my kop ook ritmiese aangestaltes te maak.

Met elke liedjie lewer die vertoning iets nuuts op. Dit is soos om jou hand in ‘n lucky packet in te druk en op verrassende wyse ‘n nuwe skat daaruit te delf.

Die een na die ander bekende kunstenaar kom neem hul plek langs die Menere Fantasties op die stage in. Inge Beekman, van Lark faam, is eerste op en die liedjie Modus Operandi word op die proef gestel. Dan is dit Francois Van Coke se beurt om aan die gehoor Los My Uit op te dis. Selfs die vaderlike figuur van Coenie de Villiers is ‘n slag op die stage om die liedjie Wonder bo Wonder, wat sekerlik binnekort as die tema lied vir die volgende groot Afrikaanse fliek gaan wees, bekend te stel.

Die nuwe tunes is goed uitgedinkte feel good Afrikaanse mellow elektro rock (stop daai in jou pyp en rook dit) en is heel aanvaarbaar. Ek het tog meer verwag, maar dit is seker net omdat ek ‘n onervare Heuwels luisteraar is en nie ‘n klipharde ‘tattoo op my linker boud’ fan nie.

Dit is ‘n volronde vertoning met die lede van die band wat hulle rolle tenvolle uitlewe en presies doen wat van hulle verwag word. Ek kry die gevoel dat niemand vanaand teleurgesteld sal huis toe gaan nie.

Daar word afgesluit met Pille Vir Kersfees. Nou dans almal en selfs die ‘jellievisse’ maak sulke suggestiewe op en af bewegings met hulle lang skitterende tentakels wat tot amper op die vloer val.

Om ‘n gas te wees het sy voordele. Backstage passes is een van hulle. Terwyl daar ‘n onbeheerbare orgie by die ingang van die band area losbars flits ons eenvoudig ons armbande vir die wag en kry onmiddelik toegang. Ek kan nie help om te dink dat Suid Afrika uiteindelik sy Beatle mania fase beleef het nie, met mense wat oor mekaar klouter om net ‘n handtekening van hulle idols te kry. Vir ‘n oomblik lyk dit of die heining gaan ingee, maar dit hou.

Met my brein wat nou stadig funksioneer maak ek ‘n vinnig bewerking en kom uiteindelik by die slot som uit dat daar ongeveer 1.75 bekende mense per vierkante meter agter saam met ons vertoef. Pierre Greeff, Hunter Kennedy, Francois Van Coke, Johnny de Ridder, Coenie de Villiers, Inge Beekman. Daar is selfs ‘n ou wat soos Jack Parow lyk, maar net amper. Ons kuier daar en gesels met party van die ‘celebrities’ wat die toekoms van Afrikaanse musiek op hulle skouers dra. Dit het immers net vyf ouens gevat om destyds Afrikaanse musiek wat vir ‘n wyle stil was in die bek te ruk en iets unieks aan die mense te lewer.

Ek durf die volgende dag die lang pad Hermanus toe aan met net ‘n spoegsel brandstof in die tenk en goeie herinneringe. Wilder as die Wildtuin dreun oor die kar se eenvoudige radio stelsel en soos die kilometers verby rol begin die musiek ‘n houvas op my kry. Tog soek ek herhaaldelik na daardie een liedjie wat die innerlike dier in my gaan los laat en my laat bont staan om myself in toom te hou. Ek het dit nog nie gekry nie, maar ek weet ek sal.

Deur Conrad Basson

Kommin In Kirstenbosch

Soos maar met die meeste dinge in die lewe blom ek laat. Ek het in die hoërskool my eerste meisie ordentlik gesoen, op 22 eers my lisensie gekry en tot my groot frustrasie sukkel ek tot vandag toe om‘n volledige baard te groei.

Ek is dus opgewonde om na jare se gedreig en uitstel my eerste Kirstenbosch Summer Concert by te woon. Ek het al hoeveel keer in die verlede amper oor gegee aan die versoeking, maar net nooit sover gekom om dit te doen nie. Dit is tot nou toe en aan ‘n beter manier om my eerste show af te skop kan ek nie dink nie. Ek kyk weer na die kaartjie in my hand en smile toe ek die name vir die hoeveelste keer lees. Francois Van Coke en Jack Parow.

Ons is vroeg en dit is ook maar goed so, want parkering is so skaars soos soetgoed by ‘n weighless partytjie. Dit is nie verbasend nie aangesien die online kaartjies reeds die Vrydag uit verkoop was. By die hek word ons onseremonieel begroet deur ‘n horde angstige mense wat Angus die aartappel boer se massa vergaderings na ‘n plaas skool se saal byeenkoms laat lyk. ‘n Vriendin laat ons weet van ‘n ander ingang en ons volg haar raad met uitstekende resultate.

Vir ‘n mooier venue kon mens sekerlik nie gevra het nie met die area wat so skuins agter Tafelberg se rug ingewikkel is. Die atmosfeer is kalm, rustig en nie iets waaraan ek regtig gewoond is nie. Orals sit mense op komberse met piekniek mandjies by hulle voete.

Ek is verbaas oor die hoeveelheid kinners (sic) wat orals rond hang en voel ewe skielik baie ouer as my vyf en twintig jaar. Nie een van die twee acts op die agenda is juis moerse bekend vir hul uitmuntende maniere of etiket op die verhoog nie, maar dit is juis hoekom ek, en die meeste van die ander mense hier is. Ons het nie net vir die show gekom nie, maar vir die belewenis.

Francois Van Coke is eerste aan die beurt, ge-gear met sy akoestiese guitar. Hy word bygestaan deur die res van die lede van Van Coke Kartel, plus ‘n viool en chelo speler. Die musiek pas perfek by die atmosfeer, die rustige luim, asof dit spesiaal vir hierdie Sondag middag geskryf is.

Die mense maak hulle self gemakliker en luister hoe een na die ander hit van Fokofpolisiekar en Van Coke Kartel oor die speakers dreun. Van Hemel Op Die Platteland tot Waaksaam En Wakker en ander kant uit. Van die mense wat die woorde ken sing saam en daar is ‘n lawaai na elke song. Tog kry ek die indruk dat die mense die opening act as ‘n by saak sien en net ‘n handjie vol mense staan voor by die stage.

Daar is ‘n verrassing aan die einde. Francois sit sy guitar neer en verwelkom die drie lede van Fokofpolisiekar wat nog nie op die verhoog is nie om hulle te join. Hulle sluit af met Ek Skyn (Heilig) en Francois swaai die mic gevaarlik bo sy kop rond en die res van die band doen ouder gewoonte hulle ding op die stage. Die laaste note word gespeel en Jaco Snake Venter gooi sy stokkies in die crowd in te midde van ‘n encore cheer deur van die meer desperate fans.

Dat Francois Van Coke die eerste act was sê baie van presies hoeveel Jack Parow in die laaste jaar vermag het. Dit sit nie in enige ou se broek of te wel boxer  om van die land se pioneers en beste musicians te kry om vir jou te open nie.

Die musiek vlam weer op en daar is beweging op die stage. DJ Naaldekoker kap dit op sy turntables uit. Orals spring die mense op en beweeg vorentoe asof ‘n moerse magneet hulle na die stage toe lok. Ons doen dieselfde en kry ‘n plek redelik na aan die voorkant. Ons sukkel steeds om verby die hordes mense met die lang keppe te sien. Voor my sit ‘n seun wat nie ouer as sewe kan wees nie op sy pa se skouers. Hy lyk opgewonde en roep Jack Parow ewe onskuldig uit.

Dan is die groot oomblik op ons. Jack kom six-pack in die hand op die stage op gestap. Die mense gaan mal en skree dat dit orals deur die suidelike voorstede weergalm. Dit is waarvoor die meeste hier is en die party gaan nou werklik begin.

Jack begin met Ek Wens Jy Was Myne. Iewers binne in my maak dit die versteekte trailer park gom tor wakker. Ek wou nog nooit so graag kommin wees nie. Ek skuif my broek ‘n paar sentimeter laer en was net reg om my hemp oor my kop te trek toe my vriend my keer. Los dit vir Jack kan ek sien wil hy sê.

Die set raak beter soos Jack sy groot gewere begin uithaal. Feite en Hier’s Hy Nou laat nog meer mense na die stage toe stroom. Dit raak benoud hier voor, maar ons bly staan. Ander hoogtepunte sluit Dans Dans Dans in en Tussen Stasies wat met die hulp van Die Heuwels Fantasies opgevoer word. Die gehoor gaan omtrent bos en in ‘n onbeheerste angsaanval in toe Cooler As Ekke begin. Ek probeer saamsing, maar kan nie by hou nie. Jack Parow is bloed rooi in die gesig soos hy die een woord na die ander oor die mikrofoon uit bulder. Die mense hang aan sy lippe.

Vir die laaste nommer doen Jack ‘n een vers improve en dan is dit klaar, te vinnig en te vroeg. Jack nooi almal na The Shack toe en verdwyn dan van die stage af. Die seuntjie sit nogsteeds op sy pa se skouers en skree nou verwoed vir Jack om terug te kom. Ek draai my rug op hom en gaan soek my vriende wat ek êrens verloor het.

‘n Half uur na die show verby is, sak die reën op ons neer, maar ons bly sit, nostalgies oor gebeure en besig om op te warm vir die after party. Toe daar uiteindelik net ‘n paar moeë sekuriteits wagte oorbly wat sukkel om die magdom vergete bier blikkies op te tel, besluit ons om ook te gaan. Die dag is verby en dit is tyd om ‘diep in Kaapstad se nag in te kruip’.

Artiekel deur Conrad Basson  

Photos deur Gavin Coetzee